“Liệu bạn có đủ linh hoạt để lướt trên những con sóng dữ của thời đại VUCA?”

Thời đại VUCA là thời đại không ngừng biến động, bất định, khá phức tạp và rất mơ hồ khiến cho không chỉ nền kịnh doanh mà cả xã hội thay đổi. Đối với các nhà kinh doanh, thời đại không chỉ tạo ra thách thức mà còn là cơ hội lớn để vươn mình ra thị trường thế giới. Để có thể trở thành kỳ lân vào thời đại này, bạn cần hiểu rõ về VUCA là gì, cần chuẩn bị gì trong thời đại VUCA. Cùng ViCoaching tìm hiểu chi tiết về VUCA.

I. VUCA là gì?

VUCA là thuật ngữ mô tả về một thế giới “đa cực”, khó nắm bắt và khó đối phó trong một thời gian ngắn, có quá nhiều sự thay đổi. VUCA là cụm từ viết tắt của 4 thuật ngữ tiếng Anh: Volatility – Biến động; Uncertainty – Bất định; Complexity – Phức tạp; Ambiguity – Mơ hồ. 

Thuật ngữ VUCA xuất hiện đầu tiên trong quân đội của Mỹ vào đầu những năm 90, để chỉ về thời đại đầy những biến động đa chiều, hỗn loạn mà họ gặp phải trong cả chiến tranh và xã hội. Sau đó, VUCA được sử dụng phổ biến trong tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là kinh doanh.

Trong kinh doanh và quản trị, VUCA Leadership đã được sáng tạo ra. VUCA Leadership là phong cách lãnh đạo đặc biệt, nắm bắt sự biến động của thị trường, đưa ra những phương án ứng phó kịp thời cho các bộ máy doanh nghiệp để thích nghi với thời đại VUCA đầy biến động và bất ổn. Đây là phong cách lãnh đạo hiệu quả trên thế giới.

Để có được phong cách VUCA Leadership, các nhà lãnh đạo cần có tầm nhìn rộng, nắm bắt được các chiến lược mới, thay đổi linh hoạt các quy trình, đào tạo đội ngũ nhân sự đa nhiệm đế thay đổi nhanh và phù hợp với những cơn sóng trong thời đại VUCA.

Đọc thêm: Chuyển đổi số hay là chết? Câu trả lời tại đây! 

II. Yếu tố tạo nên thuật ngữ VUCA

VUCA là viết tắt của 4 từ trong Tiếng Anh Volatility, Uncertainty, Complexity, Ambiguity. Mỗi cụm từ đều chỉ về đặc điểm của môi trường kinh doanh – xã hội.

Volatility – Biến động

Thành phần đầu tiên của thuật ngữ VUCA là Volatility (Biến động), mô tả tốc độ thay đổi tăng dần trong một ngành, thị trường hoặc thế giới cụ thể. Sự biến động này liên quan mật thiết đến nhu cầu và kỳ vọng của khách hàng đối với các thương hiệu, vòng đời của thị trường ngày càng ngắn hơn, tăng thêm sự hỗn loạn. Thế giới đang trải qua những biến động mạnh mẽ, dẫn đến sự thay đổi nhanh chóng của mọi thứ.

Ví dụ: Sự ra đời của trí tuệ nhân tạo (AI) khiến cho các hoạt động trong kinh tế diễn ra nhanh chóng hơn. Tốc độ và hiệu suất lầm việc của các robot AI sẽ khiến cho việc làm của hàng tỷ người trên thế giới bị ảnh hưởng.

Uncertainty – Bất định

Sự không chắc chắn hay bất định liên quan đến mức độ tự tin của chúng ta trong việc dự đoán tương lai. Một phần của sự bất định có thể được nhận thức, nhưng có nhiều phần khác phụ thuộc vào việc mọi người không thể hiểu được những gì đang xảy ra. Tuy nhiên, sự bất định cũng là một đặc tính khách quan của môi trường. Môi trường không ổn định là một môi trường không cho phép có bất kỳ dự đoán nào, không dựa trên các cơ sở thống kê nhất định. Thế giới càng không ổn định, càng khó dự đoán.

Ví dụ: Khủng hoảng kinh tế thường được dự báo sẽ diễn ra một lần trong khoảng 10 năm. Nhưng yếu tố như dịch Covid 19 đã khiến kéo ngắn lại thời gian xảy ra khủng hoảng và an ninh xã hội trên toàn thế giới.

Complexity – Phức tạp

Phần thứ ba trong khái niệm VUCA là Complexity (Phức tạp), đề cập đến mức độ phức tạp trong một môi trường. Điều này phụ thuộc vào số lượng yếu tố cần tính toán, độ đa dạng của chúng và mức độ liên kết phức tạp giữa chúng. Khi số lượng yếu tố tăng lên và độ đa dạng cũng lớn hơn, cùng với mối liên hệ phức tạp giữa chúng, thì môi trường trở nên phức tạp hơn. Trong một môi trường phức tạp hoặc thế giới, chúng ta không thể phân tích và đưa ra kết luận hoàn chỉnh về môi trường một cách hợp lý.

Ambiguity – Mơ hồ

Sự mơ hồ là tình trạng khi không có đủ thông tin hoặc minh chứng để giải thích một vấn đề. Nó có thể xảy ra khi thông tin không đầy đủ, có mâu thuẫn hoặc không chính xác, làm cho các kết luận trở nên mơ hồ.

Ngoài ra, sự mơ hồ cũng có thể ám chỉ sự mờ nhạt và không rõ ràng trong các khái niệm, ý tưởng và thuật ngữ. Khi các thuật ngữ không được định nghĩa rõ ràng hoặc các ý tưởng mơ hồ, chúng ta sẽ gặp khó khăn trong việc giải thích và hiểu được những gì đang xảy ra trong thế giới xung quanh chúng ta.

Ví dụ: Mạng xã hội ngày càng phát triển, những thông tin giả mạo tràn lan khiến cho thông tin chính xác bị che mất khiến cho mọi người dễ đưa ra các phán đoán sai lầm. Trong kinh doanh, những thông tin không chính xác, số liệu không chuẩn sẽ khiến cho việc kinh doanh bị ảnh hưởng.

Xem thêm: Số hóa doanh nghiệp: Tiết kiệm chi phí, tối ưu hiệu quả kinh doanh

III. Tại sao VUCA lại quan trọng?

Mô hình VUCA cung cấp cho chúng ta một cái nhìn tổng thể về thực tế của các thách thức mà doanh nghiệp và tổ chức phải đối mặt trong những tình huống không thể kiểm soát. Nó giúp chúng ta nhận thức rõ ràng rằng thế giới VUCA là một yếu tố phổ biến trong cuộc sống và kinh doanh, do đó, việc học cách đối phó với chúng là rất quan trọng để đạt được sự thành công bền vững.

Đối mặt với VUCA, quá trình ra quyết định của tổ chức và nhân sự sẽ bị ảnh hưởng. Nó tác động đến việc lập kế hoạch, quản lý rủi ro, thích nghi với sự thay đổi và giải quyết vấn đề. Để đối phó với tình hình này, chúng ta không thể hoàn toàn dựa vào các phương pháp dự báo và lập kế hoạch truyền thống. Thay vào đó, chúng ta cần sáng tạo và cải tiến phương pháp và tiếp cận vấn đề để có thể lập kế hoạch linh hoạt và thích ứng với những thay đổi liên tục khi cần thiết.

Cuối cùng, VUCA cho chúng ta thấy rằng không thể dựa vào các phương pháp truyền thống để đạt được thành công. Thế giới VUCA yêu cầu chúng ta linh hoạt và thích ứng nhanh chóng với những thay đổi liên tục. Cuộc hành trình của chúng ta không luôn tuyến tính, và hiện nay, thay đổi là một điều cần thiết để sống và thành công trong môi trường này.

IV. Những kỹ năng cần thiết trong thời đại VUCA

Thời đại VUCA là thời đại đầy dẫy sự biến động, thay đổi, mơ hồ và rất phức tạp. Trong thời đại bất ổn này, các nhà quản trị cần tập trung và cải thiện vào một số các kỹ năng cần thiết

Khả năng học hỏi liên tục

Trong mọi thời đại, việc học hỏi các kiến thức mới, các kỹ năng mới là điều vô cùng cần thiết. Đặc biệt trong thời kỳ VUCA, mọi thứ đều mơ hồ, bạn cần nâng cấp bản thân với tư duy mới, chiến lược mới để có phương án tốt nhất để ứng dụng cho doanh nghiệp của bạn.

Tư duy phản biện

Đây là tư duy mà các lãnh đạo hay nhân sự ở Việt Nam cần có để phát triển và nâng cấp bản thân. Trong các cuộc họp, tư duy phản biện sẽ được thể hiện thông qua việc đặt câu hỏi, đào sâu vào các vấn đề mà doanh nghiệp đang gặp phải. Sau đó, các thông tin đưa ra cần được phân tích dựa trên các bằng chứng cụ thể. Tư duy phản biện trong thời đại đầy bất định, phức tạp là vô cùng cần thiết.

Sáng tạo và linh hoạt

Sáng tạo, đổi mới nhưng linh hoạt là kỹ năng không thể bỏ qua. Xã hội ngày càng phát triển thì bạn và nhân sự của mình cũng cần phải thay đổi, nâng cấp hơn. Nếu bạn và đội ngũ không thay đổi thì việc kinh doanh của bạn sẽ bị đình trệ và dần dần là đi thụt lùi. Tiếp cận các kỹ thuật và công nghệ mới sẽ mở ra nhiều cơ hội mới cho doanh nghiệp của bạn.

Kỹ năng giao tiếp và hợp tác

Bạn có biết những hợp đồng lớn hay cơ hội lớn đều đến từ những mối quan hệ. Đặc biệt, khi doanh nghiệp của bạn đang trong thời đại VUCA, những đối tác chiến lược và mối quan hệ lâu bền là vô cùng quan trọng. Trong thời gian này, bạn cần xây dựng mối quan hệ với các đối tác trực tiếp, các nhà cung cấp hay các đại lý của kênh phân phối một cách chặt chẽ hơn.

Để có được mối quan hệ lâu dài trong kinh doanh, bạn cần xây dựng ngay từ bây giờ, đừng chờ khi bạn cần sự giúp đỡ mới đi giao tiếp, hợp tác. Kỹ năng giao tiếp là kỹ năng hàng đầu với các nhà lãnh đạo. Bạn có thể tham gia các lớp đào tạo về giao tiếp để nâng cao kỹ năng và mở rộng mối quan hệ.

Kết luận

Qua bài viết trên, ViCoaching sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về thời đại VUCA là gì, thời đại đầy thách thức mà chúng ta đang sống trong kinh doanh và đời sống. Bạn sẽ hiểu tại sao khả năng hiểu biết về VUCA rất quan trọng đối với các nhà lãnh đạo và các tổ chức, và cách để đối phó với những thách thức này. Hãy tiếp tục theo dõi các bài viết tiếp theo của chúng tôi để cập nhật thêm thông tin và kiến thức hữu ích về VUCA và các chủ đề liên quan.